ปัญหาสุนัขจรจัดทั่วโลก: แนวทางแก้ไขที่ยั่งยืนและมีมนุษยธรรม

โรคพิษสุนัขบ้าเป็นภัยคุกคามที่สำคัญของคนทั่วโลก ในแต่ละปีมีผู้เสียชีวิตจากโรคนี้เกือบ 60,000 คน โดยส่วนใหญ่เกิดจากการถูกสุนัขกัดหรือข่วน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นสุนัขจรจัด แม้ว่าจะมีวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้า แต่ก็ไม่ได้ผลเสมอไป โดยเฉพาะในกรณีที่ถูกกัดบริเวณใกล้ใบหน้าหรือเส้นประสาท

ปัญหาสุนัขจรจัดที่ต้องเร่งแก้ไข

ความรุนแรงจากสุนัขจรจัด

กรณีของเด็กชายเนอร์มานวัย 4 ขวบ ที่ถูกสุนัขจรจัดในอินเดียทำร้ายจนเสียชีวิต เป็นตัวอย่างที่สะท้อนให้เห็นถึงความรุนแรงที่สุนัขจรจัดสามารถก่อขึ้นได้ ซึ่งไม่เพียงแต่คร่าชีวิตเด็กเท่านั้น แต่ยังส่งผลกระทบต่อผู้ใหญ่และผู้สูงอายุด้วย นอกจากนี้ สุนัขจรจัดยังเป็นสาเหตุของอุบัติเหตุทางจราจรอีกด้วย

ปัญหาด้านสาธารณสุข

จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลก พบว่า 99% ของผู้ป่วยโรคพิษสุนัขบ้าเกิดจากการถูกสุนัขกัดหรือข่วน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นสุนัขจรจัด ทำให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพและชีวิตของประชาชน โดยเฉพาะในพื้นที่ที่มีจำนวนสุนัขจรจัดมาก เช่น มุมไบของอินเดีย ที่มีคนถูกสุนัขกัดมากถึง 1.3 ล้านคนในช่วง 1994-2015 และมีผู้เสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้า 434 ราย

ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมและความปลอดภัย

นอกจากความรุนแรงและปัญหาด้านสาธารณสุขแล้ว สุนัขจรจัดยังก่อให้เกิดปัญหาอื่น ๆ ตามมา เช่น การรบกวนการสัญจรของผู้คน การเป็นอันตรายต่อปศุสัตว์ และการเกิดอุบัติเหตุบนท้องถนน ซึ่งล้วนแต่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและความปลอดภัยของประชาชน

แนวทางแก้ปัญหาสุนัขจรจัดของตุรกี

ในขณะที่ตุรกีกำลังเผชิญกับปัญหาสุนัขจรจัดที่รุนแรงขึ้น โดยมีสุนัขจรจัดประมาณ 6.5 ล้านตัว และทำให้มีผู้เสียชีวิตมากกว่า 100 คนในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา ทางรัฐบาลจึงได้ผ่านกฎหมายใหม่ที่อนุญาตให้เทศบาลสามารถนำสุนัขจรจัดทั้งหมดไปไว้ในที่พักพิง และขู่จะจำคุกนายกเทศมนตรีที่ไม่ดำเนินการตาม อย่างไรก็ตาม วิธีการดังกล่าวถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าอาจมีค่าใช้จ่ายสูงและไม่ได้ผล เนื่องจากอาจทำให้เกิดปัญหาด้านสุขอนามัยและความแออัดในศูนย์พักพิง

แนวทางแก้ปัญหาที่ได้ผลในระยะยาว

ผู้เชี่ยวชาญมีความเห็นว่า วิธีการที่มีประสิทธิภาพในการลดจำนวนสุนัขจรจัดคือ การทำหมันและฉีดวัคซีนให้กับสุนัขตั้งแต่อายุยังน้อย (CNVR) เนื่องจากจะช่วยป้องกันไม่ให้สุนัขสืบพันธุ์และเพิ่มจำนวนประชากรสุนัขจรจัดในอนาคต ซึ่งวิธีการนี้ได้รับการพิสูจน์แล้วว่าได้ผลในหลายประเทศ เช่น บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา ที่สามารถลดจำนวนสุนัขจรจัดได้ถึง 70-85% ด้วยวิธีการดังกล่าว

ความสำเร็จของโครงการในประเทศไทย

ในประเทศไทย มูลนิธิเพื่อสุนัขในซอยได้ดำเนินโครงการทำหมันและฉีดวัคซีนให้กับสุนัขจรจัดมากกว่า 1 ล้านตัวในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา ซึ่งครึ่งหนึ่งเป็นสุนัขจรจัดในกรุงเทพมหานคร โดยเริ่มต้นจากระดับเล็ก ๆ ที่ภูเก็ต และสามารถลดจำนวนสุนัขจรจัดจาก 80,000 ตัวเหลือเพียง 6,000 ตัว นอกจากนี้ ยังช่วยลดปัญหาโรคพิษสุนัขบ้าและภัยจากการถูกกัดลงด้วย

แนวโน้มการจัดการสุนัขจรจัดทั่วโลก

ในปัจจุบัน แนวโน้มการจัดการสุนัขจรจัดทั่วโลกกำลังดำเนินไปในทิศทางที่ดีขึ้น เนื่องจากมีกระแสกดดันจากสาธารณะที่ต้องการเห็นวิธีการจัดการสุนัขจรจัดที่มีมนุษยธรรมมากขึ้น อย่างไรก็ตาม ยังมีหลายประเทศที่ยังคงใช้วิธีการกำจัดสุนัขจรจัดด้วยวิธีที่โหดร้าย เช่น การยิงหรือการใช้ยาพิษ ซึ่งไม่เพียงแต่ไม่ได้ผลในระยะยาว แต่ยังส่งผลกระทบในด้านอื่น ๆ อีกด้วยดังนั้น การจัดการปัญหาสุนัขจรจัดด้วยวิธีการที่มีมนุษยธรรม เช่น การทำหมันและฉีดวัคซีน (CNVR) จึงเป็นแนวทางที่ได้ผลและยั่งยืนที่สุด โดยจะช่วยลดจำนวนสุนัขจรจัด ปัญหาด้านสาธารณสุข และความเสี่ยงต่อความปลอดภัยของประชาชน ในขณะเดียวกันก็ยังคงรักษาสวัสดิภาพของสัตว์ไว้ด้วย