ปอบตาพวง: ตำนานผีปอบที่สะท้อนความเชื่อและความสัมพันธ์ในชุมชนไทย

เรื่องราวของ "ตาพวง" ชายต่างถิ่นที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นผีปอบ เป็นตำนานที่ถูกบันทึกไว้ในหนังสือ "วชิรญาณ" ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และได้รับความสนใจอย่างมากในปัจจุบัน โดยเฉพาะจากการนำเสนอในภาพยนตร์สยองขวัญ "ธี่หยด 2" ที่ได้รับความนิยมอย่างกว้างขวาง

ตำนานผีปอบที่สะท้อนความเชื่อและความสัมพันธ์ในสังคมไทย

ปอบตาพวง: ตำนานผีปอบที่ถูกบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์

เรื่องราวของปอบตาพวงถือเป็นตำนานผีปอบตัวแรกที่ถูกบันทึกไว้ในหนังสือ "วชิรญาณ" ซึ่งถูกตีพิมพ์ระหว่างปี 2427 ถึง 2448 ในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยพระองค์ทรงโปรดให้เผยแพร่ในนามหอพระสมุดวชิรญาณ หนังสือชุดนี้ครอบคลุมหลากหลายเนื้อหา เช่น ประวัติศาสตร์ โบราณคดี ศาสนา วรรณคดี และขนบธรรมเนียมประเพณีบันทึกเกี่ยวกับปอบตาพวงเกิดขึ้นในเดือนพฤศจิกายน ร.ศ. 111 หรือปี พ.ศ. 2435 ที่จังหวัดอุตรดิตถ์ โดยในวชิรญาณเล่มที่แปด แผ่นที่สิบ มีชื่อเรื่องว่า "อำนาจผีปอบ" ซึ่งสะท้อนถึงความเชื่อและความน่ากลัวของผีปอบในสังคมไทยในช่วงเวลานั้น

ตาพวง: ชายต่างถิ่นที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นผีปอบ

เรื่องราวของ "ตาพวง" เริ่มต้นขึ้นเมื่อเขาล่องแพมาจากฝั่งลาวและมาถึงท่าเรือวัดปากฝางในอุตรดิตถ์ เจ้าอาวาสวัดจึงอนุญาตให้เขาสร้างกระท่อมพักอาศัยที่บริเวณวัด โดยรูปลักษณ์ของตาพวงถูกบรรยายไว้ว่าเขามีผมหงอกขาวทั้งศีรษะ รูปร่างและผิวเนื้อที่ผิดปกติจากคนทั่วไป จนผู้ที่ได้พบเห็นเขาต่างต้องจดจำได้แม้จะไม่ได้พบกันอีกหลังจากนั้น ชาวบ้านเริ่มป่วยอย่างไม่ทราบสาเหตุ ซึ่งเกิดขึ้นพร้อมกันถึงสามคน อาการของพวกเขานั้นเซื่องซึมจนต้องพึ่งหมอผี ก่อนจะถูกระบุว่าเกิดจาก "ปอบเข้า" เนื่องจากตาพวงเป็นคนต่างถิ่นและไม่สุงสิงกับใคร ทำให้ชาวบ้านเริ่มมองว่าเขาคือผีปอบ พวกเขาจึงรวมตัวกันไปเผากระท่อมของตาพวงเพื่อขับไล่เขา โดยมีพระสงฆ์ร่วมในพิธีด้วย

ความลึกลับของตาพวง: การหายตัวไปอย่างไร้ร่องรอย

คืนก่อนที่ตาพวงจะถูกพาไปสอบสวนที่เมืองลับแล เขากลับหายตัวไปอย่างลึกลับ ทำให้ไม่มีใครทราบว่าเขาไปไหนและไม่สามารถยืนยันได้ว่าเขาเป็นผีปอบตามคำกล่าวหาจริงหรือไม่

ความเชื่อเรื่องปอบ: กลไกในการสร้างความเชื่อมั่นและความสัมพันธ์ในชุมชน

ทางมานุษยวิทยาและสังคมศาสตร์ชี้ให้เห็นว่า ความเชื่อเรื่องปอบนั้นทำหน้าที่เป็นกลไกในการสร้างความเชื่อมั่นและความสัมพันธ์ในชุมชน โดยเฉพาะในสังคมที่ไม่ไว้วางใจบุคคลแปลกหน้า หรือแม้กระทั่งสมาชิกในชุมชนที่มีพฤติกรรมผิดปกติ ในอดีต บุคคลที่ถูกกล่าวหาว่าเป็นปอบมักจะถูกขับไล่ออกจากชุมชน ซึ่งสะท้อนถึงการทำให้เกิดความกลัวและการควบคุมทางสังคมเพื่อรักษาความเป็นระเบียบในชุมชน