Xe điện Trung Quốc tại Việt Nam: Cơ hội và Thách thức

Việt Nam đang trở thành một thị trường tiềm năng với nhiều cơ hội phát triển đối với các hãng xe lớn. Trong những năm gần đây, nhiều thương hiệu xe điện Trung Quốc liên tục gia nhập thị trường Việt Nam, mang đến cho người dùng nhiều lựa chọn mới, đa dạng về chủng loại, bao gồm cả xe hybrid và xe thuần điện. Tuy nhiên, khi vào Việt Nam, những mẫu xe điện Trung Quốc này dường như đang gặp phải một số trở ngại. Vậy những nguyên nhân chính là gì?

Xe điện Trung Quốc: Cơ hội lớn nhưng cũng đầy thách thức tại Việt Nam

Chính sách hỗ trợ xe điện tại Trung Quốc

Nhằm thúc đẩy quá trình chuyển đổi của ngành công nghiệp ô tô trong nước, Trung Quốc đang áp dụng nhiều chính sách hỗ trợ đối với xe thuần điện. Cụ thể, người dùng thay thế ô tô sử dụng động cơ đốt trong bằng ô tô điện sẽ nhận được một khoản trợ cấp lên đến 20.000 nhân dân tệ (tương đương 70 triệu đồng) cho mỗi xe, gấp đôi mức trước đó. Bên cạnh đó, các thành phố lớn như Bắc Kinh hay Thượng Hải còn có nhiều quy định hạn chế ô tô sử dụng động cơ đốt trong, khiến người dùng phải tham gia bốc thăm để được cấp biển số. Trong khi đó, người dùng mua xe điện vẫn có thể làm thủ tục đăng ký biển số như thường, không cần phải bốc thăm. Nhờ vậy, thị trường xe điện Trung Quốc đã thu hút được sự quan tâm của nhiều ông lớn trên thế giới, như Tesla.

Hạ tầng sạc điện tại Việt Nam chưa đáp ứng đủ nhu cầu

Bên cạnh những chính sách hỗ trợ hấp dẫn, yếu tố tiên quyết khiến người dân Trung Quốc đón nhận loại hình xe điện chính là việc thuận tiện khi sạc. Với lợi thế chuyển đổi từ sớm, hệ thống trạm sạc công cộng tại Trung Quốc đã khá hoàn thiện, có độ phủ lớn và chi phí sạc rẻ hơn đổ nhiên liệu. Tuy nhiên, lĩnh vực xe điện tại Việt Nam vẫn còn mới mẻ. Câu chuyện xe điện có trước hay trạm sạc có trước tương tự "con gà quả trứng". Dù đã có đơn vị thứ 3 phát triển trạm sạc công cộng, nhưng vẫn còn ít ỏi và phạm vi chưa rộng. Không phải hãng xe nào cũng "tất tay" như VinFast, làm trạm sạc trước khi mở bán xe điện. Đến nay, hãng xe Việt đã sở hữu hệ thống trạm sạc độc quyền gần như phủ khắp toàn quốc, nhưng chưa có ý định chia sẻ cho các thương hiệu khác. Điều này khiến các hãng xe điện Trung Quốc gặp khó khăn khi muốn phát triển tại Việt Nam.

Giá bán chưa đủ hấp dẫn trong mắt khách Việt

Bỏ qua yếu tố sạc điện, một trong những nguyên nhân khiến xe điện Trung Quốc chưa thành công tại Việt Nam là giá bán. Trong mắt người dùng Việt, các sản phẩm đến từ đất nước tỷ dân cần phải có mức giá rẻ hơn 30-50% so với các mẫu xe Nhật Bản hay Hàn Quốc. Định kiến này xuất phát từ những chiêu bài giảm giá của xe Trung Quốc, nhằm tăng sức cạnh tranh. Ví dụ, mẫu Wuling Mini EV có giá bán lẻ đề xuất dao động trong khoảng 239-279 triệu đồng khi ra mắt vào năm 2023. Mức giá này đưa mẫu xe này vào vị thế ô tô rẻ nhất Việt Nam, nhưng với khách Việt, con số trên vẫn chưa đủ hấp dẫn, khi đặt lên bàn cân cùng trang bị. Đầu tháng 8, Wuling Mini EV được nhà phân phối điều chỉnh giá bán lẻ đề xuất giảm nhiều nhất 58 triệu đồng, hạ xuống mức 197-231 triệu đồng. Tuy nhiên, vẫn có ý kiến cho rằng mức giá này vẫn chưa đủ thuyết phục, nên xuống khoảng 150-200 triệu đồng.

Tính thanh khoản và định kiến của người dùng Việt

Kể cả khi chấp nhận giảm giá, các dòng xe đến từ Trung Quốc vẫn sẽ gặp phải rào cản đến từ tâm lý của người dùng. Ô tô dù đã phổ biến hơn nhưng vẫn là tiêu sản có giá trị lớn, nên khách Việt thường quan tâm đến tính thanh khoản khi bán lại. Không chỉ riêng xe Trung Quốc, các sản phẩm Hàn Quốc cũng đã từng phải đối mặt với tình trạng này, ở giai đoạn năm 2015 trở về trước. Tính thanh khoản của một mẫu xe được quyết định dựa trên chất lượng của sản phẩm, và cũng phụ thuộc vào cộng đồng người sử dụng. Nếu sở hữu đông đảo người dùng, xe sẽ dễ tìm chủ khi bán lại. Nếu không có nhiều người quan tâm, thì bắt buộc phải hạ giá thấp để thu hút sự quan tâm; đó cũng là yếu tố giúp các dòng xe Nhật Bản được ưa chuộng, khi sự bền bỉ đã được kiểm chứng qua năm tháng, đồng thời sở hữu tính thanh khoản tốt.